'Nederland moet laten zien dat er hier zeker vraag is naar gas'

'Nederland moet laten zien dat er hier zeker vraag is naar gas'

Door Carol Grol

Nederland heeft nog jarenlang gas nodig, zegt bestuursvoorzitter Annie Krist van GasTerra. Dat bedrijf is opgezet om het gas uit Groningen te verkopen. Alleen: over twee jaar stopt die winning. Dat betekent dat er een einde komt aan GasTerra. 'Op termijn', zegt Krist erbij.

Zetelend in een onopvallend kantoorpand vlakbij het centraal station van Groningen, is GasTerra voor 10% van de Nederlandse staat, voor 40% van staatsbedrijf EBN, voor 25% van Shell Nederland en voor 25% van Esso Nederland - de twee bedrijven die samen de NAM vormen. Het bedrijf is een kind van de liberalisering. In 2005 werd op last van Brussel het transport en de handel gesplitst. Zo ontstonden GasTerra (handel) en Gasunie (transport).

De krimp is al ingezet. Er werken nu 140 mensen, tegen 200 vijf jaar geleden. Tien jaar terug verkocht GasTerra nog ruim 90 miljard kuub gas, afgelopen jaar was dat 51,5 miljard kuub. Vanwege de lage gasprijs is de omzet uitgekomen op €8,8 mrd: het laagste punt in jaren.

Hoe lang bestaat GasTerra nog?
'Tot 2022 is het business as usual. Zolang is er nog gas uit Groningen. Daarna gaan we ook nog een paar jaar door. We hebben nog geen exacte einddatum.'

Hoe is het om bestuursvoorzitter te zijn van een bedrijf dat over een paar jaar niet meer bestaat?
'Het is lekkerder om te groeien dan om af te bouwen. Maar het besluit tot bedrijfsbeëindiging geeft ook weer richting. We weten waar we aan toe zijn.'

Minister Wiebes schreef op 7 oktober dat GasTerra op termijn zou worden opgeheven. Kwam dat als een donderslag bij heldere hemel?
'Nee. Dit bedrijf is opgezet om het gas uit Groningen te verkopen. Zo lang NAM de instructie heeft om gas te winnen, moeten wij in touw zijn. En als er geen gas meer te verkopen is, dan is het bedrijf dus eindig. We wisten dat de winning naar nul zou gaan, alleen gaat die afbouw veel sneller dan veel mensen hadden verwacht.'

Wat zijn de gevolgen voor de bedrijfsvoering?
'We zijn met minder mensen. Maar onze omzet was afgelopen jaar €8,8 mrd. Daarmee is GasTerra nog steeds een van de grootste energiebedrijven van Nederland. De uitdaging is het handhaven van de continuïteit. Er wordt getrokken aan medewerkers: gemeentes en provincies moeten aan de slag met energiestrategieën. Die zoeken mensen die scenario's kunnen doorrekenen.'

Wat betekent het einde van gaswinning in Groningen voor Nederland als gasland?
'We worden eigenlijk een gewoon Europees land. Met onze productie en export waren we een uitzondering. Nu zijn we voor het tweede jaar op rij netto-importeur. De Nederlandse gasimport is afgelopen jaar verdubbeld.'

Hoe zijn we zonder gas uit Groningen toch zeker van aanvoer?
'We hebben de gasrotonde in Europa, en een liquide markt. Ik geloof ook niet dat die levering in gevaar komt. Alleen moet daar wel over na worden gedacht. Het gas stroomt niet zomaar deze kant op.'

Hoe bedoelt u?
'Nederland gaat van het Gronings gas af. Maar we hebben nog heel lang aardgas nodig. En daarna groengas en waterstof. Dus Nederland moet toch laten zien dat we waarde toekennen aan het product: aan het gas. Anders investeert er niemand.'

Wat houdt dat in: waarde toekennen?
'We moeten contracten afsluiten. Korte termijn, lange termijn, dat maakt niet uit. Want alleen met contracten ontstaat er een markt, en dan komt het gas dat we nodig hebben deze kant op. Nederland moet een security of demand, laten zien. Tonen dat er zeker vraag is. Voor de economie, voor de samenleving, voor BV Nederland, hoop ik echt dat we waarde hechten aan de gasmoleculen.'

Want de rol van GasTerra is daarin uitgespeeld?
'Ja. We zijn nog wel een grote inkoper van groen gas. Maar dat zijn geen miljarden kuubs. En neem een markt voor waterstof. Die is er op zijn vroegst in 2030. Daarvoor houd je niet een heel bedrijf in de benen.'

Wie neemt straks de plaats van GasTerra in?
'Commerciële bedrijven. Energiemaatschappijen.'

En wat gaat u doen?

'Ik heb twee fantastische commissariaten. Bij Stedin en bij de grootste kinderopvang van de stad Groningen. Verder weet ik het nog niet, net zoals de meeste mensen bij GasTerra.'

Copyright: Het Financieele Dagblad